Dongeng Mite Nyi Roro Kidul

Kacaritakeun hiji putri geulis ngaranna Kadita.^[2] Alatan kageulisanana, manéhna disebut Déwi Srangéngé. Déwi Srangéngé téh anak tiRaja Munding Wangi Sanajan miboga putri nu kacida geulisna, Sang Raja tetep sedih lantaran manéhna mah mikahayang budak lalaki. Lantaran kitu, raja téh nikah deui ka Déwi Mutiara nepi ka boga budak lalaki. Déwi Mutiara hayang anakna jadi raja, nepi ka manéhna narékahan sagala rupa sangkan hal éta bisa tinekanan. Tuluy Déwi Mutiara ngadatangan raja sarta meredih sangkan raja nitah Déwi Srangéngé indit ti istana. Tapi raja nolak kana paménta Déwi Mutiara. Teu nepi ka dinya waé tarékah Déwi Mutiara téh, isukna manéhna nitah abidna indit ka dukun sangkan ngaguna-guna putri Kadita. Peutingna awak Kadita geus pinuh ku bisul sarta borok. Nalika hudang, manéhna kacida reuwaseunana alatan awakna bau tur pinuh ku borok. Nalika raja apaleun ngeunaan kaayaan anakna nu kitu, manéhna kacida sedihna nepi ka ngadatangkeun kabéh tabib pikeun ngubaran panyakit anakna. Tapi éta panyakit téh teu cageur waé, antukna raja nitah Kadita indit ti istana alatan manéhna embung Kadita jadi bahan omongan di sakuliah negeri. Putri Kadita indit bari ceurik. Teu nyaho kudu kamana pilampaheunana. Ampir tujuh poé tujuh peuting lalampahan manéhna nepi di Laut Kidul. Tuluy manéhna ngajleng ka jero laut. Éta cai laut nyageurkeun panyakit Kadita nepi ka antukna mah Kadita jadi pangawasa laut kidul tur meunang jujuluk Nyi Rara Kidul.